AB Dışişleri Bakanlarının Afganistan’daki son gelişmeleri değerlendirmek için bir araya geldiği toplantının ardından ülkedeki AB vatandaşlarının çıkarılması için Taliban ile görüşüleceğini ifade edilerek, Taliban ile insan haklarına saygı gösterdiği takdirde işbirliği yapılacağı belirtildi.

Avrupa Birliği (AB) Dışişleri Bakanları, Taliban’ın Afganistan’daki saldırılarını görüşmek üzere bir kriz toplantısı yaptı. AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borrell, Afganistan’daki son gelişmeleri takiben ve uluslararası ortaklarla olan yoğun temaslarının ardından bir değerlendirme toplantısı için AB Dışişleri Bakanlarını olağanüstü durumu görüşmeye davet ettiğini belirtti.

Borrell, “Afganistan’daki kötüleşen insani durumu ele almak için” AB’nin Afgan halkına yardım sağlamaya devam edeceğini aktararak, “Gelecekteki herhangi bir Afgan hükümetiyle işbirliği ancak barışçıl ve kapsayıcı bir çözüm ile kadınların hakları da dahil olmak üzere, temel insani haklara saygı duyulduğu müddetçe mümkün olacaktır” dedi.
Tüm devletleri ihtiyaç sahibi insanlara yardıma etmesi gerektiğini belirten Borrell, AB’nin Taliban’ı her koşulda uluslararası insancıl hukuk kapsamındaki yükümlülüklere uymaya çağırdığını aktardı.

Tahliyede öncelik AB vatandaşları ve AB için çalışan Afgan personellerde
Borrell ayrıca, “AB, artan mülteci ve göçmen akışından kaynaklanacak yığılma ve olumsuzluklarla baş etmek için Afganistan’ın komşularını da destekleyecektir” ifadelerini kullanarak, önceliğin AB vatandaşlarını ve AB için çalışan Afgan personellerin Kabil’den tahliye edilmesi olduğunu sözlerine ekledi.

“Taliban ile en kısa sürede iletişime geçilecek”

Borell, “Kabildeki yetkililerle temasa geçilmesi gerektiğini” belirterek, yaklaşık 400 AB vatandaşı, personeli ve ailelerinin Taliban ile konuşmadan havaalanına götürmenin zor olacağını açıkladı. Borrell, Brüksel’in tahliyeler konusunda Taliban ile en kısa sürede iletişime geçeceğini belirtti.

“Taliban’ı tanıdığımızı henüz söylemedim”

Toplantının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Borrell, bir muhabirin AB ve ABD’nin neden yıllarca aynı hatayı yapmaya devam ettiklerini sorması üzerine, “Taliban’ı tanıdığımızı henüz söylemedim” diyerek, “Taliban’ı tanıdığımızı ve yapmaya çalıştıklarını kabul ettiğimizi söyledim. Afganistan’dan çekilen AB değildi, ABD güçleriydi. Avrupa Birliği olarak insan haklarının korunması için elimizden geleni yapacağız” ifadelerini kullandı.

“Siyasi çözüm sağlanmalı”

Toplantının ardından yayınlanan Dışişleri Bakanlarının ortak bildirisinde ise, Afganistan’ın yol ayrımında olduğu, vatandaşlarının güvenliği, refahı, siyasi ve insani haklarının yanı sıra bölgesel ve uluslararası güvenliğin tehlikede olduğu belirtildi.

Bildiride, “Afgan hükümeti ile Taliban arasındaki müzakere süreci, bölgede güvenliği ve barış içinde bir arada yaşamayı garanti edecek bir çözüme ulaşmak için en iyi şansı sundu. AB, Afganistan’daki tüm tarafları verilen tüm taahhütlere saygı duymaya ve kalıcı bir siyasi çözümü daha da ileriye götürmeye çağırıyor” ifadeleri yer aldı.

“Güvenliği sağlamak için her türlü çaba gösterilecek”

Bildire, “Başta kadınlar ve çocuklar olmak üzere, tüm insanların haklarının korunması ve kadınların desteklenmesi gerektiği” belirtilerek, dışişleri bakanlarının, Afganistan’daki tüm AB vatandaşlarının yanı sıra AB ve üye devletler için çalışan yerel personelinin de emniyet ve güvenliğinin son derece önemli olduğunu vurguladıkları aktarıldı. Üye devletler arasındaki güçlü koordinasyon sayesinde, personelin ve muhtaç durumdaki ailelerinin Afganistan’dan devam eden tahliyesi de dahil olmak üzere, güvenliklerini sağlamak için mümkün olan her türlü çabanın gösterildiği ifade edilen bildiride, güvenlikleri tehlikede olanlara özel ilgi gösterileceği aktarıldı.

“Şiddet son bulmalı”

Bildiride AB Dışişleri Bakanları, Afganistan genelinde tüm şiddetin derhal durdurulması gerektiğini vurgulayarak güvenliğin, sivil düzenin, haysiyet ve mülkün korunmasına da saygı gösterilmesine yönelik çağrıda bulundu.

“Siyasi çözüm hukukun üstünlüğüdür”

Bildiride, AB’nin Afganistan genelinde ciddi insan hakları ihlalleri ve suistimalleri ile ilgili raporlar hakkında derin endişelerin duyulması üzerine, “Kapsamlı ve kapsayıcı bir siyasi çözümün zorla değil, demokrasi ve hukukun üstünlüğü yoluyla oluşturulması gerektiği” belirtildi. Bildiride ayrıca, AB’nin Afgan halkına, ülkedeki demokrasiye, iyi yönetime, insan haklarına, sosyal ve ekonomik kalkınmaya desteğini sürdürmeyi amaçladığı belirtilerek, AB’nin Afgan topraklarının uluslararası terörist gruplar tarafından kullanılmasının önlenmesini benimsediği ifade edildi.

Aylin Karadeniz