Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, “Dezenformasyon bugün tüm insanlığı tehdit eden bir virüse dönüşmüş durumda. Zira dezenformasyon, her şeyden önce temelinde doğru ve temiz iletişim olması gereken toplumsal varoluş için bir tehlikedir” dedi.

Mehmet Kalay
ANKARA-Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Yapay Zeka Çağında Dezenformasyonla Mücadele Yöntemleri başlıklı sempozyuma katıldı. Program İstiklal Marşı’nın okunması ve dezenformasyona karşı adlı bir kısa filmle başladı. Dezenformasyon kavramının son yıllarda Türkiye’de çok sık gündemde kullanıldığını ve nedenini sıralayan Altun, birincisi, dezenformasyona uluslararası alanda çok sık maruz kalmamız. İkincisi ise dezenformasyon tehdidine karşı verdiğimiz güçlü mücadele, yoğun mücadele dolasıyla da dezenformasyon kavramını çok duyuyoruz. Dezenformasyon bugün tüm insanlığı tehdit eden bir virüse dönüşmüş durumda. Zira dezenformasyon, her şeyden önce temelinde doğru ve temiz iletişim olması gereken toplumsal varoluş için bir tehlikedir. Toplumsal varoluşun temeline konmuş bir dinamittir” diye konuştu.

Yalan haberin bugünün meselesi olmadığını ifade eden Altun sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Modern medyanın kurumsallaşmasıyla birlikte insanlık yalan haber sorunuyla karşı karşıya kalmıştır. Bu anlamda modernliğin sorunudur yalan haber. Siyasi tarih, iletişim tarihi iktidar mücadelesi için yalan habere başvuran medya organlarıyla doludur. Gelgelelim analog dönemde, yani konvansiyonel medyanın egemen olduğu zamanlarda ‘yalan haber’ bir meslek günahı, bir istisna, kötücül amaçlar için kullanılan bir araçtı. Dijital medya öncesinde ‘yalan haber’ medya kuruluşlarının farklı kontrol mekanizmalarıyla ve kendi öz itibar kaygısı engellemek için çalıştıkları bir durumdur. Medyanın kendi dinamikleri içerisinde sıkıntılı süreçler yaşansa da yalan habere dayalı manipülasyon haberciliğinin mesleki itibar ve kariyer açısından olumsuz karşılıkları olduğunu biliyoruz. Ne yazık ki, yeni medyayla birlikte medya meslek ilkeleri, öz itibar kaygıları kurumsal karşılıklarını yitirdi. Bugün, yalan haberin sıradanlaştığı bir medya düzeni bir medya ekosistemi içindeyiz. Dezenformasyon bu dönemin başat kavramı değil, neredeyse başat değeri. Enformasyon için değil, dezenformasyon için savaşılan bir dönemi tecrübe ediyoruz.“

Günümüz medya düzenini anlatan Altun, “Çoğu kişinin kendisini rahatlıkla haberci olarak, içerik üreticisi olarak gördüğü bu ortamda tam anlamıyla bir kaos ve anomi yaşandığını görüyoruz. Yine Gazetecilik faaliyetinin gerçeğe ayna tutmak için değil, daha çok sansasyon, daha çok reyting, daha çok ilgi kazanmak için yapılabildiğini görüyoruz. Hal böyle olunca da dezenformasyon, toplumsal hayatta en fazla dikkat edilmesi gereken ana unsurlardan biri haline geliyor. En fazla sorun sallaştırılması meseleler haline geliyor. İşte son birkaç gündür sözde bir muhabirin masum bir çocuğa dikte ettirdiği bir ifade üzerinden kurgulanan yalana çarpıtmaya hep birlikte şahitlik ettik. Bu yalana sarılarak siyasi rant devşirmeye çabalarını gördük. Bu olay, ideolojik ve siyasi saplantıları uğruna yalana ve dezenformasyona sarılanların demokrasimiz ve toplumsal huzurumuz açısından nedenli bir oluşturduğu tehdidi daha gözler önüne serdi. Yaşanan son hadise, her türlü dezenformasyon faaliyetiyle mücadelenin toplumumuz için ne denli önemli olduğunu da tekrar gösterdi. Medya için utanç verici bu tür hadiselerin bir daha yaşanmaması için elimizden gelen bütün çabalamalıyız. Ben kasten yanıltıcı ve toplumu kışkırtıcı bu dezenformasyona karşı gerçeği ortaya çıkaran basın mensuplarımıza da teşekkür ediyorum” şeklinde konuştu.

Sosyal medya mecraları ilk gündeme geldiğinde küresel topluma demokratik bir iletişim ortamı kazandığımızı düşündürdüğünü aktaran Altun, “Fakat sonuç hiç de öyle olmadı. Sosyal medya mecraları küresel alanda anti-demokratik eğilimleri güçlendirdi, küresel adaletsizliği derinleştirdi, bu küresel adaletsizliğin arka planında yer alan Batılı sömürge düzenini ve Batıcı bağımlılık sistemini pekiştirdi, onlara hizmet etti. Bu süreç, küresel alanda müzakereye, karşılıklı etkileşime dayalı bir açık iletişim ortamı inşa etmekten çok, bir kaosa neden oldu. Bireyden aileye, toplumlardan devletlere bu kaos her alanda yıkıcı boyutlarıyla karşımıza çıktı. Sosyal medyadaki kaosun en önemli müsebbiplerinden biri, kimliksiz aktörlerin ortaya koydukları performanstır etkileşimdir. Bu ortam, yalanın sıradanlaştığı bir ekosistemi beraberinde getirdi” açıklamasında bulundu.

Bireysel tercihlerden oluşan bir sorunun olmadığını ve karşıda bir endüstri olduğunu ifade eden Altun şöyle konuştu:

“Karşımızda bu endüstrinin arkasında bile isteye, sistematik şekilde hareket eden aktörler var. Bugün bu endüstri ve bu endüstriyi yöneten aktörleri, dezenformasyonu ulusal politikalara ve uluslararası ilişkiler alanına hükmetmek üzere hareket ü aracı olarak görüyorlar. Dezenformasyon süreçlerini daha etkili, daha hızlı ve daha kalıcı hale getirecek teknolojik yatırımlar yapıyorlar. Farklı yapay zekâ süreçlerini devreye sokarak, algoritmalar kullanarak etkinliklerini artırmaya çalıştıklarını görüyoruz. Karşımızda sosyal medya şirketlerinin yönettiği bir algoritma diktatörlüğü vardır. Karşımızda sosyal medya şirketlerinin oluşturulan filizlenen bir dijital faşizm var. Bu ortamda bireyler, daha çok yalan eşliğinde kendi gettolarına hapsediliyor, kapatıldıkları yankı odalarında gerçeğin, hakikatin sesini duymaları engelleniyor. Yine baktığımızda önemli bir şey daha görüyoruz. İstenen mesajlar ön plana çıkartılıyor, istenmeyen mesajlar geri plana itildiğini görüyoruz. Böyle bir ortamda gerçek manada ne ifade hürriyetinden, ne fikir özgürlüğünden ne de insan haklarından söz edilebilir. Zira, bütün bunların merkezinde bireyin doğru haber alma hakkı vardır. Doğru haber alma hakkından mahrum bırakılmış bir bireyin fikir hürriyetinden bahsedilemez. Siyasi karar süreçlerimize etki etmek. Tüketim alışkanlıklarımızı şekillendirmek. Bu iki alandada farkındalık sahibinimiz olmamız son derece hayati bir unsudur. Bu iki alanda farkındalık sahibi lmamız bu büyük şirketlerin insanların köleleştirermeye yönelik girişimlerine karşı koymak için mutlak suretle bizim direnmemiz gerektiğini ortaya koyan bir gerçektir.

Küresel alanda iktidarlarını korumak için rekabet eden ve aynı zamanda soğuk savaştan bu yana dünyanın önemli bir bölümünü fiziksel ve zihinsel olarak işgal eden kötücül güçlerin son ve belki de en yıkıcı silahı, dezenformasyon olduğunu vurgulayan Altun, “Türkiye gibi etki gücü yüksek, aynı zamanda küresel güçlere teslim olmadan kendi ad ve hesabına hareket eden ülkelere yönelik siyasi ve kültürel operasyonlarda sosyal medya mecralarının nasıl bizler kullanıldığına hepimiz şahidiz. Örneğin yeni Twitter yönetiminin eski Twitter yönetimine ilişkin yaptığı ifşaatları gözümüzün önüne getirelim. Burada, sosyal medya ağlarının nasıl manipülasyon ve dezenformasyon aracı olarak kullanıldığını açık ve net şekilde görüyoruz. İstihbarat kurumlarından siyasetin merkezine, yabancı devletlerin iç işlerine müdahale etmekten kendi Başkanlık seçimlerini manipüle etmeye ve hatta görevdeki ABD Başkanına sosyal medya üzerinden operasyon yapmaya kadar varan olaylar hepimiz için, bütün dünya siyaseti ve demokrasi kültürümüz için ibretlerle doludur. Sadece bu da değil elbette. Diğer sosyal ağlarda da benzer durumların yaşandığını, küresel alanda egemenlik kurmaya çalışanların, hakikatin referansını dezenformasyon faaliyetleriyle sosyal medya üzerinden belirlemeye çalıştıklarına da görüyoruz. Buradan, bu program vesilesiyle yeni Twitter yönetimine, Elon Musk’a sesleniyorum. Lütfen geçtiğimiz dönemlerde Twitter üzerinden Türkiye siyasal hayatına ne tür müdahalelerde bulunulduğunu açıklayın. Cumhurbaşkanımızın, bizlerin sosyal medya hesaplarına ne tür gizli sansürlerin uyguladığını ifşa edin. Türkiye karşıtlarına, terör örgütlerine sistematik şekilde sağlanan propaganda imkanlarının neler olduğunu bunların arkasında sistematiği açıklayın. Açıklayın ki, tüm dünya kamuoyu yeni sömürgeciliğin kullandığı melez yöntemleri açık ve net şekilde görsün. Açıklayın ki, yeniden sosyal medya mecralarına ilişkin güvenelim. Onları yeniden iletişim platformu olduğuna inanalım” dedi.