Kamuda tasarruf yapılmıyor

AYHAN GONCA
HABER MERKEZİ -İLKE Vakfı İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM) tarafından yayımlanan “Kamu Maliyesi” başlıklı araştırma raporu, kamu maliyesinin temel başlıklarını bütüncül bir yaklaşımla ele alırken özellikle kamuda tasarruf potansiyeli konusunda dikkat çekici bulgular sundu.

Tasarruf Genelgelerinin Gerçek Etkisi Sınırlı
2024/7 Sayılı Tasarruf Genelgesi’nin kapsadığı kalemlerin toplam bütçeye oranı yüzde 3,2. Rapor, bu oranın bütçe bütünlüğü içinde oldukça sınırlı bir alanı temsil ettiğini ve sembolik adımların bütçe disiplinine sınırlı katkı sağladığını vurguluyor.

Bütçenin yüzde 80’i “Katı harcamalardan” oluşuyor. Merkezi yönetim bütçesinin yaklaşık yüzde 80’lik kısmı, kısa vadede değiştirilemeyen personel, faiz ve cari transfer gibi zorunlu giderlerden oluşuyor. Geriye kalan yüzde 20’lik esnek alanda dahi tam kesinti yapılsa bile elde edilecek maksimum tasarruf, GSYH’nin yüzde 1’ine denk geliyor.

Tasarruf beklentilerinin gerçekçi olması gerekiyor. Rapor, kamuoyunda sıkça dile getirilen tasarruf ihtiyacının önemine dikkat çekmekle birlikte, beklentilerin kamu maliyesinin yapısal sınırları göz önünde bulundurularak şekillenmesi gerektiğini ifade ediyor. Özellikle yatırım harcamalarında yapılacak sert kesintilerin, orta vadede büyüme ve refah üzerindeki etkilerine de dikkat çekiliyor.

Politika önerileri: Kurumsal Reform ve Dijitalleşme.. Raporda öne çıkan öneriler arasında şunlar yer alıyor:

Tasarruf politikalarının kurumsallaştırılması ve sürekli hale getirilmesi ve kamu harcamalarında şeffaflık ve denetimin artırılması. Dijitalleşme ve yapay zeka kullanımıyla verimlilik sağlanması. Harcama değil, aynı zamanda vergi harcamaları alanında da gözden geçirme yapılması.

Kamu maliyesi alanına dair bütüncül bir bakış sunan rapor, politika yapıcılar, araştırmacılar ve kamuoyu için kapsamlı bir referans niteliği taşıyor. Raporda yer alan tespit ve öneriler, İLKE Vakfı’nın kamusal politika üretim süreçlerine katkı hedefinin bir parçası olarak sunuluyor.