Merkez Bankası fiyat gelişmeleri raporunda aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, artışların genele yayıldığı izlenirken ham petrol ve doğal gaz, rafine petrol ürünleri, temel eczacılık, kömür ve linyit, mobilya, diğer madencilik-taş ocakçılığı ve elektrik-gaz imalatı sektörleri fiyat artışlarıyla öne çıktığı belirtildi.

İSTANBUL-Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ağustos ayı fiyat gelişmeleri raporunu paylaştı. Raporda fiyat artışlarının sektörler bazda genele yayıldığı belirtilerek kirada yüksek artışlar gözlendiği kaydedildi.

Raporda göre Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 9,09 oranında yükseldi ve yıllık enflasyon 11,11 puan artarak yüzde 58,94 oldu. Bu dönemde B (işlenmemiş gıda, alkol, tütün, enerji ve altın hariç TÜFE) ve C (enerji, gıda, içecek, tütün, altın hariç TÜFE) endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 9,20 ve 8,76 puan artarak yüzde 63,52 ve 64,85 olarak gerçekleşti.

Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, bu dönemde alt grupların tamamında artış yaşanmıştır. Bir önceki aya göre hizmet, gıda, temel mal, enerji ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 3,00; 2,86; 2,60; 2,51 ve 0,14 puan arttı. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, B ve C endekslerinin aylık artışları önceki ayda ulaşılan yüksek seviyeleri korudu.

Fiyat artışları, B endeksini oluşturan gruplardan işlenmiş gıdada bir önceki aya kıyasla güçlenirken hizmet ve temel mallarda yüksek seyretmeye devam etti. Hizmet fiyatları ağustos ayında yüzde 9,19 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 9,92 puan artışla yüzde 79,57 seviyesine ulaştı. Bu dönemde fiyat artışları, ulaştırma hizmetlerinde daha belirgin olmak üzere, alt gruplar geneline yayıldı. Ulaştırma hizmetleri fiyatlarında akaryakıt fiyatlarındaki sert artışa bağlı olarak aylık bazda yüzde 27,62 oranı ile 2003 bazlı endeksteki en yüksek artış kaydedildi. Bu gelişmede, yönetilen-yönlendirilen kalemlerin (otobüs ve taksi ile şehir içi yolcu taşımacılığı ve hava yoluyla yolcu taşımacılığı) yanı sıra karayoluyla şehirler arası yolcu taşımacılığı fiyatları belirleyici oldu. Lokanta-otel alt grubunda süregelen güçlü fiyat artışları ağustos ayında devam etmiş, fiyatların yüzde 7,09 oranında yükselmesiyle alt grup yıllık enflasyonu yüzde 89,31 seviyesine ulaştı.

Kira alt grubunda aylık artış bir miktar daha güçlenerek yüzde 7,90 oldu ve yıllık enflasyon yüzde 87,78’e yükseldi. Diğer hizmetler alt grubunda fiyatlar yüzde 7,19 oranında artış kaydederken bu gelişmede kişisel ulaştırma araçlarının bakım-onarımı, sağlık hizmetleri ile eğlence-kültür hizmetleri öne çıkan kalemler oldu.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu 7,72 puan artışla yüzde 51,97 oldu. Döviz kuru geçişkenliğinin yüksek olduğu temel mallarda tüm alt gruplarda yüksek fiyat artışları kaydedildi. Dayanıklı mal alt grubunda fiyatlar yüzde 7,82 oranında yükselirken, bu dönemde otomobil, beyaz eşya ve mobilya fiyatlarında belirgin artışlar izlendi. Diğer temel mallar alt grubunda ilaç referans euro kurundaki güncelleme ve vergi ayarlamasının sarkan etkileri hissedilmiş, fiyatlarda yüzde 9,92 oranı ile genele yayılan bir artış kaydedildi. Giyim ve ayakkabı grubunda fiyatların mevsim eğiliminin aksine artış göstermesiyle (yüzde 8,25 oranında) yıllık enflasyon yüzde 29,96’ya yükseldi. Enerji fiyatları ağustos ayında yüzde 14,23 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu ise 16,89 puan artarak yüzde 14,03 seviyesinde gerçekleşti. Grup aylık fiyat artışında, bir önceki ay ortasında gerçekleşen vergi artışının sarkan etkisi yanında, uluslararası enerji fiyatlarındaki yükseliş belirleyici oldu. Bu görünüm altında, akaryakıt ve tüp gaz kalemleri sırasıyla aylık bazda yüzde 26,11 ve 23,93 oranlarında artış kaydetmiştir. Ayrıca, şebeke suyu fiyatları ağustos ayında da yüksek bir oranda (yüzde 7,43) arttı. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları ağustos ayında yüzde 8,48 oranında artmış, yıllık enflasyon 12,14 puan yükselerek yüzde 72,86 oldu.

Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 13,93 puan artışla yüzde 93,64’e, işlenmiş gıdada ise 11,02 puan artışla yüzde 57,80’e yükseldi. Mevsimsellikten arındırılmış veriler taze meyve sebze fiyatlarının bu dönemde meyve fiyatları öncülüğünde belirgin artış gösterdiğine işaret etmiştir. İşlenmemiş gıda grubunun seyrinde bu dönemde meyve ve sebze dışında, yumurta ve kuruyemiş fiyatlarındaki yükselişler öne çıkmıştır. İşlenmiş gıda grubunda aylık artış geçen aya kıyasla (yüzde 11,17) güçlenirken, başta ekmek olmak üzere ekmek-tahıllar, süt ile süt ürünleri, katı-sıvı yağlar ve alkolsüz içecek kalemleri fiyat artışları ile dikkat çekti. Alkollü içecekler ve tütün ürünleri grubunda fiyatlar yüzde 3,77 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 5,40 puan artışla yüzde 51,98 olarak gerçekleşti. Bu gelişmede geçen ay yapılan vergi düzenlemesi kaynaklı fiyat artışlarının endekse gün ağırlıklı yansıtılması nedeniyle ağustos ayına sarkan etkiler belirleyici oldu. Yurt içi üretici fiyatları ağustos ayında yüzde 5,89 oranında arttı, yıllık enflasyon 4,91 puan artışla yüzde 49,41 oldu.